بیماری تب خرگوشی یا تولارمی

بیماری تب خرگوشی یا تولارمی

              مجموع :سلامت

تولارمی یا تب خرگوش یک بیماری باکتریایی مشترک نسبتا نادر بین انسان و حیوان است؛ اگر چه خیلی از حیوانات اهلی و وحشی را می تواند آلوده کند اما غالباً شیوع بیماری در خرگوش است.

بیماری تب خرگوشی یا تولارمی

تولارمی یا تب خرگوشی یک بیماری قابل انتقال از حیوان به انسان می‌باشد که بوسیله باکتری فرانسیسلا تولرانسیس ایجاد می شود. این بیماری اصولاً یک بیماری جوندگان می‌باشد و برای انتقال بیماری به انسان نیازمند وجود عفونت در ناقل بندپا و حیوان مخزن بیماری است.

بیماری تولارمی اولین بار در سال 1911 توسط ماک کوی از سنجاب در کالیفرنیا جدا شد.چند سال بعد فرانسیس این باکتری را عامل تولارمی نامگذاری کرد.

این بیماری در بسیاری از مناطق آسیا، اروپا و آمریکا شایع است. اخیرا ثابت شده است که این بیماری ممکن است به عنوان یک بیماری نوپدید در مناطقی که برای سال ها بیماری گزارش نشده است بروز نماید به همین دلیل لازم است مراقبت دائمی و آمادگی علیه اپیدمی و نظام گزارش دهی فوری بطور فعال وجود داشته باشد.

تولارمی یا تب خرگوش یک بیماری باکتریایی مشترک نسبتا نادر بین انسان و حیوان است

علائم و نشانه ها تب خرگوشی

بسیاری از علایم بستگی به روشهای انتقال دارد. در این موارد زمانی که شخصی مثلا از طریق دست زدن به جسد حیوان آلوده می شود، علائم می تواند شامل یک رشد آهسته زخم در محلی که باکتری وارد پوست شده است ( معمولاً در دست ) و التهاب غدد لنفاوی باشد. اگر هم باکتری استنشاق شود یک بیماری شبیه پنومونی ایجاد می شود.

در واقع افرادی که باکتری را از طریق گوشت خرگوش وارد دستگاه گوارش می کنند ممکن است زخم دهان شکم درد، اسهال یا تهوع داشته باشند. همچنین علائم شامل: تب، سرفه، گلودرد و سردرد است. غدد لنفاوی و چشم نیز ممکن است درگیر شوند.

از طرفی علایم می توانند بین ۱ تا ۱۴ روز بعد در معرض قرار گرفتن باکتری ظاهر شود اما معمولا طی ۳ تا ۵ روز نیز دیده می شوند.

علائم و نشانه ها تب خرگوشی بستگی به روشهای انتقال دارد. 

علل و عوامل خطرساز تولارمی

باکتری به نام فرانسی زلاتولارنسیس است. اسامی مختلفی برای بیماری تولارمی عنوان شده است از جمله می توان به: شبع طاعون، تب خرگوش (Rabbit fever)، تب مگس گوزن (Deer-fly fever)، بیماری اوهارا (Ohareis disease) را نام برد.

این باکتری درون ماکروفاژها تکثیر پیدا می کند و ارگان های هدف اصلی آن عبارتند از: عقده های لنفاوی، ریه ها، طحال، کبد و کلیه. این باکتری نسبتاً در محیط مقاوم است به طوری که ۳ تا ۴ ماه در گل و لای، آب یا داخل بدن حیوانات مرده زنده می ماند. گوشت خرگوشی که در ۵ درجه فارنهایت منجمد شده است بیش از سه سال عفونت زا باقی می ماند.

البته این باکتری به راحتی توسط ضدعفونی کننده های مختلف شامل هیپوکلریت ۱ درصد، الکل اتیلیک ۷۰ درصد، گلوتالدهید و فرمالدهید از بین می رود. این باکتری توسط حرارت مرطوب ( ۱۲۱ درجه سانتی گراد به مدت حداقل ۱۵ دقیقه) و حرارت خشک ( ۱۷۰-۱۶۰ درجه سانتی گراد به مدت حداقل یک ساعت) نیز غیرفعال می شود.

این باکتری قادر به آلوده کردن انسان، جوندگان، ماهیان، حشرات، کنه ها و در واقع بیش از ۱۰۰ گونه از جانوران است اما خرگوش به عنوان منبع اصلی بیماری شناخته شده است و از خرگوش نیز به انسان (از طریق تماس پوستی یا خوراکی) قابل سرایت است.

اگرچه احتمال سرایت بیماری از طریق تماس با ادرار یا ترشحات حیوان آلوده و حتی استنشاق این باکتری از راه هوا هم وجود دارد ولی سرایت از انسان به انسان نادر است. عامل تب خرگوشی از طریق زخم های جلدی، غشاء مخاطی دهان، بینی یا چشم وارد بدن انسان می شود. عفونت ریوی از طریق تنفس ذرات آلوده ایجاد می شود.

تشخیص تولارمی

تولارمی اغلب توسط رنگ آمیزی ایمونوفلورسنت آنتی ژن های فرانسیسلا تولارنسیس در نمونه های بافتی یا خون و یا به روش سرولوژی مانند الایزا، میکروآگلوتیناسیون و..تشخیص داده می شود. تشخیص قطعی تولارمی با جداسازی فرانسیسلا تولارنسیس از نمونه های بالینی مانند خون و ترشحات و یا بیوپسی از یک ضایعه نه از یک عقده لنفاوی صورت می پذیرد.

سرایت بیماری تولارمی از انسان به انسان نادر است

درمان تولارمی

- به دلیل آنکه خطر انتقال بیماری وجود دارد، بیمار بایستی در بخش ایزوله بستری گردد و بلافاصله نمونه های بالینی مناسب بر اساس علائم بالینی از او گرفته شود و به سرعت درمان آنتی بیوتیکی مناسب قبل از آنکه بطور آزمایشگاهی بیمار تائید شود برای او تجویز گردد. از آنجایی که تب خرگوشی می تواند کشنده باشد کشف مورد مشکوک یک اورژانس پزشکی می باشد.

- درمان براساس داروهای در دسترس و سن بیمار تجویز می‌گردد. داروی انتخابی استرپتومایسین می باشد اگرچه بدلیل در دسترس بودن در بسیاری از کشورها از جنتامایسین استفاده می کنند به نظر می رسد به اندازه استرپتومایسین موثر است و عوارض کمتری نیز دارد.

- استرپتومایسین در کودکان و بزرگسالان مصرف می شود و مقدار مصرف آن در کودکان ۳۰ میلیگرم به ازای هرکیلوگرم وزن بیمار روزانه و در بزرگسالان ۲ گرم روزانه می باشد، که هر ۱۲ ساعت تجویز می شود.

- جنتامایسین در کودکان ۶ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه در سه دوز منقسم (هر ۸ ساعت) و در بزرگسالان ۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن روزانه می باشد.

یک از راههای انتقال بیماری تولارمی نیش مگس و کنه است

کنترل بیماری تولارمی:

ο واکسن بیماری تولارمی در بسیاری از کشورها بخصوص امریکا موجود است، در صورت ابتلا انسان به تولارمی به راحتی می توان توسط آنتی بیوتیک های از جمله استرپتومایسین، اریترومایسین و با تاثیر کمتر کلرامفنیکل بیماری را تحت کنتل در آورد.

ο یک از راههای انتفال بیماری نیش مگس و کنه است که با پوشیدن لباسهای بلند و استفاده از کرمهای دافع حشرات و همچنین بررسی دقیق لباس و کفش قبل از پوشیدن از لحاظ اینکه کنه ها داخل آن قرار دارند یا خیر از انتقال بیماری می توان جلوگیری کرد.

ο در مناطق آلوده افراد باید از آشامیدن، حمام کردن، شنا کردن در رودخانه ها خودداری نمایند، در این مناطق افراد در هنگام کار کردن با حیوانات حتما از دستکش استفاده کنند تا از انتقال باکتری از طریق حیوانات آلوده جلوگیری به عمل آید.

ο در صورتیکه افراد در مناطق آلوده زندگی می کنند در زمانی که احساس تهوع، گلو درد و درد درنقاط مختلف بدن می نمایند باید توسط پزشک مورد معاینه قرار گیرند.

منابع سایت:lamel.ir

iran.pezeshk.us